1928 – GWIAZDY ŚWIATOWEGO KINA W SUWAŁKACH. Część I
Zimą 1928 roku codzienność międzywojennych Suwałk odmienił przyjazd do miasta ekipy filmowej oraz znanych gwiazd ówczesnego kina. Miasto i Suwalszczyzna stały się planem zdjęciowym filmu „Udręka Miłości” realizowanego przez berlińską wytwórnię UFA, w reżyserii Carmine’a Gallone’a oraz Wiktora Biegańskiego. W rolach głównych wystąpili m.in. Olga Czechowa, Harry Frank i Hans Stüwe.
Jak pisano w ówczesnej prasie, film „osnuty jest na tle przeżyć wojennych w roku 1919/1920”, a jedną ze scen „tego wielkiego filmu, malującego ciężkie przeżycia naszego kraju w czasie najazdu hord bolszewickich” była „scena wkroczenia Wojsk Polskich do Suwałk”. W filmie znalazły się też sceny batalistyczne „Pogonie, błyski szabel i lanc, salwy ognia i szarże na otwartej przestrzeni lub karkołomne galopy po brzegach Wigier”. Część scen kręcona była na terenie koszar 2 Pułku Ułanów Grochowskich, na Placu Ćwiczeń „Papiernia” oraz nad jeziorem Wigry w okolicach Płociczna, a w ich powstaniu brały udział 2 Pułk Ułanów Grochowskich, 3 Pułk Szwoleżerów Mazowieckich i bateria 4 Dywizjonu Artylerii Konnej.
W rozkazie dziennym poprzedzającym udział w filmie dowódca 2 pułku ułanów napisał m.in.: „Dowódcy szwadronów zwrócą uwagę na należyty wygląd ludzi i koni”. Ponadto, w związku pracami ekipy filmowej komendant garnizonu zarządził by 12 lutego między godziną 11 a 13, w czasie kręcenia sceny wymarszu wojsk z Suwałk nie było na ulicach miasta żołnierzy, a „Gdyby zaszła konieczność przebywania żołnierza na mieście winien takowy uważać, aby nie znalazł się w polu widzenia aparatu filmowego, szybko ukryć się do bramy lub tym podobne, względnie poza aparat fotograficzny”. Na łamach prasy ukazał się natomiast apel do mieszkańców: „Ze względu na wielkie znaczenie propagandowe wymienionego filmu, który będzie wyświetlany prawdopodobnie we wszystkich częściach świata, pożądanym jest, aby jak największa ilość Suwalczan powitała wkraczające wojska nasze, aby wskrzeszając wspomnienia lat minionych, starała się okazać swe uczucia tak żywo, jak je okazywała w latach owej grozy wojennej i choć tym przyczynić się do utrwalenia owych wzniosłych, a tak niedawnych chwil”. Mimo, że w zapowiedziach prasowych informowano, że „jeden egzemplarz naświetlanego filmu otrzymają Suwałki zaraz po wykończeniu obrazu, prawdopodobnie już w kwietniu bieżącego roku” nie wiemy czy film wszedł na ekrany kin w Polsce. Premiera filmu w Niemczech odbyła się 8 sierpnia 1928 roku, a później trafił na ekrany kin m.in. w Stanach Zjednoczonych, Francji, Włoszech i Japonii. Niestety mimo poszukiwań nie udało się nam dotrzeć do jego kopi.
Na fotografii Olga Czechowa i porucznik 3 Pułku Szwoleżerów Mazowieckich Piotr Medyna w jednej ze scen filmu.
A w kolejnym odcinku opowiemy Wam jaka tajemnica kryła się za przyjazdem do Suwałk berlińskich filmowców…
(ks)